Leven als in de film en je persoonlijke onderwereld

We kijken allemaal wel eens een film. In de film kunnen we comfortabel en veilig allerlei avonturen beleven om na ongeveer 90 minuten, als de film weer is afgelopen, weer in ons eigen reguliere leventje te stappen.

En wat vinden we het fijn om in andermans avonturen te stappen! De filmindustrie raakt nooit uitgeput en we kunnen nu ook urenlang “bingewatchen” op Netflix!

Maar wat we er vooral erg fijn vinden aan al die films en programma’s is dat deze avonturen lekker veilig zijn. We kunnen van spanning en avontuur genieten terwijl onze eigen levens lekker gezapig kunnen blijven.

De angst voor het onbekende

Soms denk ik dat de media onze hang naar avontuur net genoeg bevredigt zodat we er in het echte leven niet zoveel naar hoeven te zoeken. Want laten we eerlijk wezen, avontuur is eng, gevaarlijk, onvoorspelbaar en onzeker! Het kietelt die o zo fundamentele angst voor het onbekende: een angst waar we allemaal op een bepaalde manier wel eens last van hebben.

In het echte leven gaan we meestal voor zekerheid, regelmaat en voorspelbaarheid. En dat is ook heel logisch! Zekerheid, regelmaat en voorspelbaarheid zijn goed voor je overleven. In principe zoekt elk levend wezen die zekerheid en voorspelbaarheid op en gaat alleen buiten deze bekende en voorspelbare zone als het echt nodig is.

Je onderbewustzijn voert voortdurend allerlei gewoonten en vaste gedragspatronen uit. Het draait grotendeels op de automatische piloot. En om daarmee succesvol te zijn heb je voorspelbaarheid en regelmaat nodig.

Aan de andere kant kan deze natuurlijke drang om alles maar voorspelbaar te maken ook de oorzaak zijn voor een hoop verveling en ontevredenheid in het dagelijkse leven.

Het enige verhaal wat er is

Wist je dat er eigenlijk maar één verhaal is? Eén verhaal wat in elke film, elk boek en in elk verhaal weer wordt herhaald? Ik zal het uitleggen.

Een film begint met een hoofdpersoon. Oké, soms een aantal hoofdpersonen. Aan het begin gaat meestal alles zijn gangetje. Hier zie je dus de regelmaat en de voorspelbaarheid. Dan gebeurt er iets wat deze status quo volledig op zijn kop zet. Er ontstaat een probleem, een uitdaging. En in de rest van het verhaal gaat erover hoe de hoofdpersoon dit probleem overwint.

Maar het zou natuurlijk geen interessante film zijn als die persoon het probleem even zou oplossen zonder moeite, toch? Stel de film begint en alles is goed. Dan ontdekt de hoofdpersoon dat het brood op is en gaat naar de bakker: THE END!

Nee, we willen wel wat spannenders meemaken als we 90 minuten voor de kijkdoos zitten, toch? Het verhaal moet dus een probleem bevatten wat de hoofdpersoon in eerste instantie niet direct kan oplossen.

En dan volgt vaak een heel dramaverhaal: de stress, de overweldiging, de moeilijkheden, de beproevingen, de lessen en vaardigheden die geleerd moeten worden, de vermogens die ontwikkeld moeten worden, de reis die moet worden afgelegd, de wijsheid die moet worden gevonden etc.

In eerste instantie is de uitdaging veel te groot voor deze protagonist en wordt hij uit het veld geslagen, belandt hij in de put of wordt depressief, of iets anders dramatisch wat het goed doet op het witte doek. Soms komt hij even op het punt dat hij wil opgeven, de handdoek in de ring wil gooien.

Maar dan is er op een gegeven moment, soms op het diepste punt waar iemand kan zijn, een ommekeer. De hoofdpersoon besluit om er iets aan te doen, om overeind te komen, om te vechten, het probleem en zijn eigen zijn onder ogen te zien. En dat is maar goed ook! Het zou een suffe film zijn als de hoofdpersoon na vijf minuten al zou opgeven, toch?

Maar na allerlei leerprocessen, training, acties, ideeën, ploeteren en zwoegen, overwint die persoon uiteindelijk toch het probleem. Aan het einde van de film komt hij als winnaar uit de bus. Een happy end, heerlijk!

Mythologie en Hollywood

Dit is grofweg het verhaal wat je in bijna elke film en in elk boek tegenkomt, maar deze opzet gaat nog veel verder terug. Het is namelijk het verhaal wat je overal tegenkomt, al eeuwen lang.

De films van vandaag zijn de verhalen van de mythologieën en religies in een modern jasje. En er lijkt maar één verhaal te zijn. Er is in die zin geen verschil tussen het verhaal van Jezus Christus en Rocky Balboa, Gautama de Boeddha en Luke Skywalker.

Was het niet Hercules die twaalf onmenselijk zware werken moest verrichten om zichzelf te redden? Moest Jezus niet aan een kruis sterven om na drie dagen herboren te worden? En laten we zijn beproevingen van veertig dagen woestijn niet vergeten. Mozes die tien plagen op Egypte moest loslaten voordat het Israëlische volk uit Egypte kon vertrekken. Moest Zeus niet ontsnappen aan de vraatzucht van zijn vader Kronos en onderduiken om uiteindelijk, na te zijn opgegroeid in een grot, zijn vader van de troon te verstoten? Hebben we niet talloze mythologieën waarin er een god(in) of halfgod(in) eerst door de onderwereld moet voordat hij of zij kan zegevieren? Voordat hij of zij de rechtmatige plek op de troon kan innemen?

Let er maar eens op. In bijna elke film, in elk boek en in elke mythologie of religie zie je dit scenario langskomen. En we zijn er dol op! We laten ons zo graag emotioneel meesleuren in zo’n avontuur.

Maar waarom is dat? Is dat misschien omdat het eigenlijk het verhaal is van elke mens, van jou, van mij, van ons leven? Leven we niet telkens in een status quo, die voortdurend uit balans wordt gebracht, waarop we moeten reageren, groeien, leren, aanpassen? Is het niet zo dat we soms met problemen te maken krijgen die net even te groot lijken? En dat ook wij soms door een soort onderwereld moeten voordat we kunnen zegevieren?

Wat is jouw onderwereld?

We hebben allemaal onze uitdagingen. Thema’s die ons leven lijken te beheersen. Misschien is het werk, misschien is het geld, misschien is het gezondheid of misschien zijn het relaties waarin onze uitdagingen zich voordoen. Maar we moeten groeien, we moeten door die onderwereld om verder te komen.

Maar laten we dit eens van de positieve kant bekijken: hoe vaak ben jij al een groot probleem te boven gekomen? Hoe vaak heb jij al zo’n onderwereld overleefd?

En is het ook niet zo dat zo’n onderwereld achteraf wel eens behoorlijk positief uitpakt? Zijn onze fouten en tegenvallers niet essentieel geweest voor het bereiken van bepaalde doelen?

Ik denk dat iedere ondernemer of professional, op welk gebied dan ook, weet dat ook de misstappen en fouten juist die diepgang en kennis geven om op dat superhoge niveau te kunnen functioneren en te werken. Als je nooit fouten hebt gemaakt ben je misschien helemaal niet zo goed. Je hebt je grenzen nooit opgezocht. Je hebt nooit het onderste uit de kan proberen te halen.

Maar hoe pijnlijk deze onderwereld en deze beproeving soms ook kan zijn, zijn het niet de eyeopeners in moeilijke tijden die ons uiteindelijk verder helpen en de mogelijkheid geven iets beters op te bouwen?

Men zegt niet voor niets dat je mensen pas leert kennen als het mis gaat. Als alles goed gaat is iedereen in staat om zich van zijn beste kant te laten zien. De echte persoon zie je pas als het kaartenhuis instort.

En last but not least: zijn die onderwerelden, die beproevingen, die downs, niet een essentieel onderdeel om ook van ons leven een interessant verhaal te maken? Een verhaal waar anderen misschien weer lessen, wijsheden, inspiratie en kracht uit kunnen putten? Maken ze niet op z’n minst een verhaal wat het waard is om verteld te worden? Een verhaal wat het waard is om herinnerd te worden?

Regisseur van je eigen film

Dus welke film leef jij nu? Welke film wil je leven? Hoe wil jij zien dat het script verloopt? Wil je een fantastisch avontuur of een gezapige slaapverwekkende film? Een verhaal met inhoud en diepgang of een reutelende soapserie?

Is jouw verhaal, jouw film, een heldenverhaal waarin je altijd weer probeert op te staan als je een keer terneergeslagen bent? Een verhaal waarin je elke dag jouw missie, jouw droom, jouw plan in realiteit om probeert te zetten, stap voor stap, hoe moeilijk het ook is? Is het een verhaal waar je elke dag meer en meer uit een put klimt, of die top bereikt?

Als je hulp nodig hebt om uit jouw onderwereld te klauteren, Tim Kutzke Mind Coaching & Training kan je assisteren. Bekijk hier de verschillende coachingstrajecten of neem contact op als je vragen hebt.