Ga je binnenkort een coachingstraject beginnen bij Tim Kutzke of wil je weten wat hypnose is en hoe het werkt?
In deze tekst worden een aantal belangrijke dingen uitgelegd over hypnose en trance, en wat je moet weten en doen om het maximale uit je coachingsessies of online hypnose te halen.
Dit artikel luisteren
Om een goed idee te krijgen hoe hypnose in een coaching- en therapeutische omgeving werkt raad ik je aan om informatie die je van televisie en/of hypnoseshows hebt opgepikt even opzij te schuiven en het gehele artikel te lezen. 🙂
Mochten er tijdens het lezen van deze tekst nog vragen opkomen, onthoud ze dan zodat ik ze tijdens de coachingssessie kan beantwoorden.
Wat is hypnose?
Hypnose, ook wel “trance” genoemd, is een geestelijke toestand waarin we allemaal elke dag meerdere malen vertoeven. Maar om een goed idee te krijgen van hypnose is het belangrijk dat we hypnose niet gaan zien als één ding. Hypnose is niet één bepaalde toestand.
Je kunt het woord “hypnose” daarom het beste behandelen als bijvoorbeeld “denken” of “voelen” of “bewustzijn”. We hebben er allemaal ervaringen mee, maar tegelijkertijd is het heel erg subjectief en moeilijk onder woorden te brengen.
Er zijn dus ook verschillende vormen en ervaringen van hypnose, net zoals er verschillende vormen en ervaringen zijn van denken, voelen en bewustzijn. Tijdens de coachingsessies zal ook jij je eigen persoonlijke beleving hebben van hypnose.
Iedere mens beleeft de hele dag door verschillende geestestoestanden. De geestestoestand die je hebt als je net wakker bent is waarschijnlijk anders dan later op de dag. De geestestoestand waarin je zit als je met een collega praat is anders dan als je aan het dagdromen bent. De geestestoestand die je ervaart als je geconcentreerd bezig bent met je hobby is anders dan dat je uitgeput op de bank tv zit te kijken.
Een aantal van deze geestestoestanden voldoen aan de criteria voor “trance”.
“Trance” is een geestelijke toestand waarin je innerlijke wereld een grotere rol speelt dan de wereld om je heen.
In trance ben je dus als je dagdroomt, tv kijkt, een boek leest, muziek luistert, je in gedachten met jezelf praat, als je je zorgen aan het maken bent, als je aan het tobben bent, etc. Dit zijn allemaal trance-toestanden. Trance is dus heel normaal en is je volledig bekend.
Tijdens de coachingsessies zal ik je (als we gebruik gaan maken van hypnose) begeleiden om in een aangename, ontspannen trance te gaan. Het verschil tussen deze trance en dagelijkse trances is dat ik deze trance leid en dat deze een duidelijk doel heeft: Je probleem oplossen.
Deze trance geeft je de mogelijkheid om veel helderder en praktischer met je innerlijke beleving (je gedachten en emoties) aan de slag te gaan. En ik leid je stap voor stap door specifieke processen die je helpen om die veranderingen te maken die je je had voorgenomen.
Een 2e aspect van hypnose is dat je vatbaarder bent voor suggestie. Dit idee heeft bij veel mensen het idee gecreëerd dat je overgeleverd bent aan de hypnotiseur en dat je je als een kip gaat gedragen.
Echter, zo simpel is het allemaal niet. Je staat namelijk voortdurend open voor suggestie. Je neemt voortdurend ideeën aan, evalueert ze en gooit ze dan weg of je gaat er iets mee doen. Open staan voor suggestie is LEREN!
Hoe weet je dat ook jij gevoelig bent voor suggestie? Voel je de spanning in je lijf als je naar en spannende film kijkt? Dat komt door suggestie. Of ben jij iemand die tranen laat aan het einde van sommige films? Dat is suggestie. Kan jij een rotgevoel krijgen van een angstaanjagende gedachte? Dat is suggestie, in dit geval een suggestie van jezelf.
Helaas zijn we niet alleen gevoelig voor positieve suggesties. Vaak genoeg nemen we suggesties aan die ons niet verder helpen. Suggesties die je tegenhouden of omlaag halen. Dit geldt voor suggesties van anderen, maar de meeste suggesties die je krijgt krijg je van jezelf! En je volgt ze maar al te vaak klakkeloos op, zonder ze echt goed te evalueren.
Neem bijvoorbeeld deze ideeën die mensen soms tegen zichzelf zeggen: Ik kan het niet, ik durf dat niet, ik zal afgekeurd worden, ik ga falen, etc. Dit zijn allemaal suggesties, en we adopteren ze helaas maar vaak genoeg als onze realiteit.
Binnen de sessies gebruiken we hypnose als volgt:
- We verdiepen en borduren voort op jouw natuurlijke vermogen om in een lichte trance te gaan
- We gebruiken de vermogens die je hebt in deze trance-toestand om die innerlijke veranderingen te maken die je je hebt voorgenomen en waarvoor je me hebt ingeschakeld, bijvoorbeeld voor zelfvertrouwen opbouwen of een angst oplossen.
Wat is het onderbewustzijn?
Onze geest bestaat uit verschillende delen, en deze delen hebben verschillende functies. We maken voortdurend gebruik van al deze delen. We noemen deze delen doorgaans het onderbewustzijn (door sommigen ook wel eens het onbewuste genoemd) en het bewustzijn, oftewel het bewuste deel van onze denken.
Allereerst is er het bewuste deel van ons denken. Hierin speelt alle informatie zich af die we bewust beleven. Het bewuste denken heeft wel een aantal specifieke functies, namelijk het rationeel en analytisch denken. Ook vinden we in het bewuste denken dat wat we doorgaans “wilskracht” noemen.
Ons bewustzijn is echter maar een heel klein deel van wie we werkelijk zijn en wat we daadwerkelijk beleven. We zijn ons misschien bewust van onze ademhaling maar het is niet het bewustzijn wat de ademhaling genereert en in stand houdt. Net als dat we ons bewust kunnen zijn van emoties is dit bewustzijn niet het deel wat emoties genereert.
Dat doet namelijk het onderbewustzijn. Dit deel is het deel van het denken waar we in hypnose mee werken. Jouw onderbewustzijn is de grootste en snelste computer die er is. In je onderbewustzijn worden je herinneringen opgeslagen, je diepste overtuigingen bewaard en wordt 99% van je gedrag aangestuurd.
Je onderbewustzijn is het emotionele deel van je geest. Daar worden emoties geregeld en gegenereerd. Ons gedrag vindt zijn oorsprong en structuur in het onderbewustzijn.
Het onderbewustzijn werkt dan ook heel anders dan het bewuste denken. Het onderbewustzijn is absoluut niet rationeel, maar emotioneel. En het is ook niet logisch en analytisch, maar meer symbolisch.
Waar het wel eens mis gaat in ons functioneren, is dat het bewuste deel van onze geest en het onderbewustzijn er verschillende ideeën en doelen op nahouden. Vaak willen we dan door middel van wilskracht ander gedrag genereren wat tegen de opvattingen, waarden en overtuigingen van ons onderbewustzijn ingaat. En dat is precies de reden waarom goede voornemens bijna altijd falen.
Een andere eigenschap van het onderbewustzijn is dat het de neiging heeft om jouw persoonlijke overtuigingen (bv. je zelfbeeld, wereldbeeld, toekomstverwachting, etc.) in realiteit om te zetten en in stand te houden. De ideeën die je over jezelf en de wereld hebt bepalen uiteindelijk je gedrag, hoe je je voelt en hoe je in het leven staat, en daarmee ook je resultaten.
Verandering vindt plaats als het onderbewustzijn er een andere overtuiging op nahoudt. En dan volgt het gedrag en de bevestiging van deze overtuiging vanzelf.
Hoe mensen veranderen
Als mensen veranderen, zij het spontaan, door middel van mind coaching & training of een andere hulpverlening, vindt er altijd een verandering plaats in het onderbewustzijn. Daar komen onze emoties vandaan, daar liggen onze diepste overtuigingen opgeslagen en van daaruit wordt dus ook ons gedrag aangestuurd.
Om werkelijk te veranderen is er een verandering nodig in de diepere lagen van je persoonlijkheid, in onze emotionele centra, daar waar onze geestelijke, fysieke en emotionele automatismen opgeslagen zijn.
Er moet een verandering plaatsvinden in die overtuigingen en strategieën die een bepaald “probleem” genereren. Of er moeten nieuwe overtuigingen en strategieën geleerd worden waarmee iemand beter met dit probleem kan omgaan.
Door hypnose en hypnotherapie maak je het mogelijk om in een toestand te komen waarin we directer kunnen communiceren met je onderbewustzijn. Op die manier kunnen we positieve veranderingen maken in de diepere lagen van je geest, zodat de verandering van binnenuit komt.
Misvattingen over hypnose
Er zijn veel misvattingen over hypnose en daar zijn verschillende oorzaken voor te noemen:
Hypnoseshows
Veel misvattingen over hypnose zijn ontstaan door de toneelhypnose/ hypnoseshows. Het idee is ontstaan dat mensen daadwerkelijk onder de macht staan van de hypnotiseur. En logischerwijs zien we dit verlies aan controle als negatief en beangstigend. Dit idee maakt een voorstelling weliswaar extra bijzonder en mysterieus, maar het is geen realiteit, enkel show.
In realiteit heeft de hypnotiseur geen macht over zijn subjecten. Hypnose is een samenwerking tussen hypnotiseur en subject. De dingen die je bij toneelhypnose ziet gebeuren met goedkeuring van de participanten. Ze spelen een spel wat vermakelijk is voor henzelf en voor het publiek. Natuurlijk zitten er alleen mensen op het podium die daar daadwerkelijk willen zitten. Deze mensen willen “gekke” dingen doen en willen de zaal entertainen. De mensen die dat niet willen komen niet op het podium, en als ze er per ongeluk wel belanden zijn ze niet in staat het spel mee te spelen en worden dan meestal snel van het podium gestuurd.
Ook maakt de hypnotiseur een selectie van mensen met behulp van suggestietests. Hij of zij selecteert mensen uit het publiek die bijzonder goede hypnotische subjecten zijn. Dit is ongeveer 10% van de mensen. In hypnose gaan is iets wat weliswaar iedereen kan, sommigen zijn er echter wat beter in dan anderen. De hypnotiseur kiest zulke mensen ook uit omdat het bij een hypnoseshow ook belangrijk is dat mensen relatief snel in hypnose gaan. Het entertainment staat voorop, dus alles moet een beetje vlot verlopen.
In een coaching- of therapeutische situatie speelt dit alles niet zo’n grote rol, want er is meer tijd voor je en we zijn niet uit op sensationele hypnotische fenomenen. Sterker nog, hypnose is niet eens het belangrijkste in zo’n situatie. Het probleem oplossen waar je voor komt, dat is het belangrijkste!
Maar sinds iedereen regelmatig in in een trance of een hypnotische toestand gaat, is iedereen te hypnotiseren. En als je geen zin hebt om je als en kip te gedragen, zal dat ook niet gebeuren. En ik zal je het ook niet vragen te doen: We hebben tenslotte wat beters te doen met onze tijd: Het probleem oplossen.
Associatie met slaap
Een andere oorzaak die misvattingen heeft laten ontstaan over hypnose is dat hypnose vaak geassocieerd wordt met slaap. Dit komt mede doordat het woord “hypnose” afgeleid is van het Griekse woord “hypnos”, wat “slaap” betekent. Echter, hypnose heeft meer betrekking op een dagdroom dan op slaap.
Degene die het woord “hypnose” heeft verzonnen deed dit omdat hypnose in een therapeutische omgeving vaak gepaard met een zeer diepe ontspanning, waardoor het bijna lijkt alsof iemand slaapt. Maar hypnose is geen slaap. Je bent niet bewusteloos, en in sommige opzichten ben je alerter dan in je normale wakende bewustzijn.
Deze persoon kwam kort daarna met een andere term “monoideïsme”. Oftewel de focus op 1 idee, alle andere ideeën uitsluitend. Dit is al een veel betere beschrijving, maar het woord “hypnose” was al opgepakt en daarom gebruiken we het nog steeds.
Gevaren van hypnose?
Is hypnose gevaarlijk? Het antwoord op deze vraag is simpel en duidelijk: Nee.
Je gaat voortdurend in en uit trance, elke dag weer, meerdere malen per dag. Je gaat daarom ook regelmatig door momenten waarin je vatbaarder bent voor suggestie. Hypnose en trance zijn dus een normaal deel van onze psyche en is in die zin niet gevaarlijker dan communiceren met andere mensen, dagdromen of tv kijken.
Ben je tijdens hypnose bewusteloos?
Als je in hypnose bent, ben je je vaak minder bewust van wat er om je heen gebeurt. Je kunt het het beste vergelijken met diep in gedachten verzonken zijn. In gedachten verzonken word je helemaal in beslag genomen door wat er in je denken en gevoel omgaat, terwijl je de rest even geen aandacht geeft. ECHTER, net als dat je elk moment uit je dagdroom kunt komen als er iets om je heen is wat je aandacht vereist, kun je ook in hypnose altijd adequaat reageren.
In hypnose ben je vaak gefocust op één ding, één beleving. Dus andere, externe impulsen zullen je minder opvallen en weinig interesseren. Maar ja, dat is eigenlijk heel gewoon. Ik durf je te garanderen dat op het moment dat je dit leest, NU, je niet bewust was van je grote tenen, het tikken van de klok, of het feit dat je vandaag nog boodschappen moet doen of iets dergelijks.
Dus focussen, concentreren en met één ding bezig zijn en de rest even vergeten is de normaalste zaak van de wereld. Het verschil is echter, dat je in hypnose vaak nog intenser en scherper gefocust bent dan normaal, en dat deze focus enkel op je innerlijke wereld is gericht, en dus niet op de wereld om je heen.
Als er een suggestie gegeven wordt die tegen je normen en waarden in gaat, zal je deze simpelweg niet accepteren. Vergeet niet, vatbaar zijn voor suggesties is iets totaal anders dan goedgelovig zijn. Als iemand goedgelovig is kun je diegene de grootste onzin laten geloven. Daar heb je geen hypnose voor nodig.
Iemand die vatbaar is voor suggesties kan echter nog steeds voors en tegens afwegen en kan deze suggesties nadat ze zijn goedgekeurd snel integreren. Ik geloof dat hoe sneller je een suggestie kunt integreren, des te sneller je in staat bent om te leren. Voorstellingsvermogen en intelligentie gaan je helpen in het hypnotische proces.
Is iedereen te hypnotiseren?
In principe is iedereen te hypnotiseren, aangezien iedere mens voortdurend in de één of andere trance verkeerd. In de praktijk is hypnose een zeer ontspannen toestand waarin je je heel bewust bent van je innerlijke wereld.
Tegelijkertijd ben je in staat om dingen heel intens te beleven door die superconcentratie. Ook staat je onderbewustzijn meer open voor nieuwe ideeën, suggesties en overtuigingen. Dit alles zorgt ervoor dat je de veranderprocessen die we doen (want daar kom je tenslotte voor) makkelijk kan doorvoeren en integreren. Iedereen kan dat.
Tijdens een hypnose sessie zal ik (Tim, de Mind Coach) je begeleiden naar een aangename toestand die veelal gepaard gaat met een zeer diepe ontspanning. Hypnose voelt daardoor aangenaam en verkwikkend.
En ook al is trance vrij normaal, tijdens een hypnosesessie tillen we jouw vermogen om in trance te gaan naar een diepgaander niveau. Het geeft je het vermogen om veel duidelijker en scherper te visualiseren, vergeten informatie op te halen, intense emoties te genereren, te veranderen en los te laten, lichaamsdelen te verdoven, volledig te ontspannen en heel snel te leren.
Kun je in hypnose blijven hangen?
Deze vraag hoor ik zo nu en dan wel eens langskomen, dus voor de goede orde beantwoord ik deze hier. Het antwoord is: Nee.
Je komt altijd weer uit trance, of door suggestie van de hypnotiseur, of gewoon vanzelf. Net als dat je altijd weer uit je diepste dagdroom komt. Zelfs als de hypnotiseur of de stem van de hypnotiseur ineens zou verdwijnen, kom je vanzelf weer tot je normale waakbewustzijn. Zou zoiets gebeuren zou je je afvragen waar de hypnotiseur is gebleven en je zal je ogen open doen om te kijken waar hij is gebleven. Je bent in hypnose nog steeds bewust, je hoort wat er om je heen gebeurt en hebt nog steeds controle over wat je doet en niet doet.
Voorbereiding op de sessie
Om maximaal te profiteren van een hypnosesessie kun je volgende voorzorgsmaatregelen nemen:
- Draag aangenaam zittende kleding. Aangenaam zittende kleding knelt niet en zal je daardoor minder afleiden van de sessie.
- Draag als het even kan geen contactlenzen. Irritatie door contactlenzen kunnen de sessie verstoren. Aangezien je je ogen langere tijd gesloten hebt en je oogbollen in hypnose wel eens de neiging hebben om verschillende kanten op te draaien of te bewegen is het beter om dan geen lenzen te dragen.
- Het is prettig om je hoofd comfortabel te kunnen laten rusten. zorg ervoor dat er niets in de weg zit of ongemakkelijk voelt om dat te doen. (denk aan haarspelden, paardenstaarten, etc.)
Hoe om te gaan met suggesties
Een coachingsessie heeft een vooropgesteld doel. Tijdens de hypnose zal ik je simpele instructies geven die je helpen om in een trance-toestand te gaan. Ik zal je bijvoorbeeld vragen om aan bepaalde dingen te denken of om je bepaalde dingen voor te stellen. Jouw medewerking is daarvoor vereist. Hypnose is niet iets wat je wordt aangedaan of overkomt. Als hypnotiseur wijs ik je bij elke stap de weg, echter, jij moet die stappen wel zetten.
Het is een beetje te vergelijken met dansen. Als je bepaalde muziek hoort, ga je niet spontaan zonder eigen keuze dansen. Soms heb je daar geen zin in. Maar als je de muziek fijn vindt, je vindt het moment en de situatie gepast, wil je misschien loslaten en je laten meevoeren door de klanken en het ritme van de muziek.
En dan laat je de muziek als het ware je lichaam overnemen. En dan ontstaat er dans. Misschien vergeet je alles even om je heen en focus je alleen op de muziek en je bewegingen en laat je je meeslepen door de flow van de muziek. (Dit is dus ook hypnose en vereist en trance-toestand)
Om het maximale resultaat te halen uit hypnose is eenzelfde instelling het beste. “Relax” en “go with the flow!” Enkel laat je in dat geval niet de muziek je lichaam overnemen maar sta je jezelf toe gedachteprocessen van de hypnotiseur te volgen om je door die processen te begeleiden waar jij uiteindelijk beter van wordt.
Tijdens de hypnose zal ik mijn verantwoordelijkheid vervullen en er voor zorgen dat de hypnose een aangename en heilzame ervaring voor je wordt. Jouw verantwoordelijkheid is het om de simpele instructies die ik je geef op te volgen, je voorstellingsvermogen in te zetten en open te staan voor nieuwe ideeën.
Heb je nog vragen, maak dat dan gerust kenbaar aan het begin van je volgende sessie. Je vragen zijn waardevol en zullen je helpen in je groei en in het coachingsproces. Stel ze!
Tim Kutzke (spreek uit: Koetske) is NLP-coach, hypnotherapeut en de oprichter van de Hypnosewolk.
Met korte en gerichte coachingstrajecten helpt hij zijn cliënten snel angsten te elimineren en zelfverzekerder en effectiever te functioneren, op het werk en privé.
Meer informatie over persoonlijke coaching via onderstaande links:
Spreekangst overwinnen - Zelfvertrouwen voor volwassenen - Faalangst & Onzekerheid oplossen - Mindset & Performance Coaching